Lái xe đi ngược chiều đá đèn hay dùng cử chỉ tay ra hiệu cho lái xe phía bên kia là những tín hiệu giao tiếp thường gặp trong nghề lái xe. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu và nắm được các kỹ năng giao tiếp này, nhất là lái xe mới vào nghề.
Lái xe giao tiếp với nhau khi nào?
Khi đang lưu thông trên đường, nhất là những đoạn đường có chướng ngại vật, vật cản hay thường xuyên có cảnh sát giao thông kiểm tra giấy tờ, kiểm soát/ bắn tốc độ, các lái xe thường giao tiếp với nhau bằng cách tín hiệu riêng tương ứng để thông báo cho lái xe đi ngược chiều được biết và có sự chuẩn bị cần thiết trước khi đối mặt. Đây được xem là kiểu giao tiếp đặc trưng riêng có của các bác tài nhằm giúp nhau tránh gặp phải một số sự cố không mong muốn.
Ngoài ra, trong một số trường hợp lái xe cũng sử dụng tay để giao tiếp khi cần biểu lộ sự xin lỗi hay cảm ơn các lái xe khác đang lưu thông cùng/ ngược chiều với mình.
Các Tín hiệu giao tiếp bằng tay của lái xe
Khi muốn hỏi “Phía trước có … không?”
Đây là tín hiệu giao tiếp thường gặp nhất mà bất kì lái xe nào cũng cần nắm rõ và thực hiện nghiêm túc. Các lái xe sẽ thực hiện nháy đèn pha 3 lần vào xe đối diện đồng thời chỉ thẳng tay ra phía trước.
Tùy thuộc vào tình hình thực tế phía trước mà lái xe đi ngược chiều sẽ phản hồi lại bằng các tín hiệu giao tiếp bằng tay tương ứng. Cụ thể:
- Xòe cả bàn tay lắc lắc sang 2 bên: không có gì, cứ chạy bình thường
- Xòe cả bàn tay nhưng để úp tay xuống, gần như đập vào vô lăng vài cái: giảm tốc đi, phía xa có …
- Nắm tay lại đồng thời chỉa ngón trỏ xuống dưới đất hoặc chỉ ra phía sau: phanh gấp lại! ... ngay sát đây rồi
- Nắm tay lại và vặn vặn như kiểu vặn tay ga xe máy: chú ý! có xe mô tô của … ở đằng trước, không phải trạm cố định
- Trường hợp đi ban đêm, bạn sẽ hỏi bằng cách nháy pha 3 lần. Nếu xe đối diện nháy lại 1 lần và xi nhan phải tức là phía trước có …; xi nhan trái tức là không có gì; xi nhan ưu tiên tức là … đang rất gần.
- Chỉ đường xấu không: mím chặt môi và lắc đầu
Khi muốn hỏi "phía trước có ... không?", hãy nháy đèn pha 3 lần vào xe đối diện đồng thời chỉ thẳng tay ra phía trước
* Lưu ý: “…” ám chỉ cảnh sát giao thông/ trạm cảnh sát giao thông
Nhận biết thông tin từ xe đối diện, thay vì chỉ cảm ơn đơn thuần, hãy khéo léo thực hiện các tín hiệu thông báo ngược lại về tình trạng đường bạn đã đi qua cho lái xe kia được biết.
Cảnh báo nguy hiểm phía trước, nên đi chậm lại!
- Nháy đèn pha trước nếu muốn cảnh báo xe đi ngược chiều hoặc nhấn đèn phanh đồng thời đưa tay trái rộng ra và hướng xuống dưới để cảnh báo cho xe đi phía sau trong trường hợp phía trước có chướng ngại vật, có vật cản hoặc có cảnh sát thông thông bắn tốc độ
- Thò tay ra ngoài, đưa ngón trỏ lên trời ngoáy ngoáy tức là báo hiệu phía trước không đi được, nên vòng xe lại
- Thò tay ra ngoài, lòng bàn tay hướng ra phía sau vẫy vẫy hoặc 1 ngón chỉ chỉ lúc lắc như cái gạt nước tức là báo hiệu cho xe đang định vượt biết phía trước có vật cản không được vượt
- Thò tay ra ngoài, úp xuống đất vẫy vẫy nhẹ tức là thông báo cho các xe ngược chiều chú ý giảm tốc
- Thò tay ra ngoài, ngửa bàn tay ra phía trước vẫy như chèo thuyền tức là xe phía sau có thể vượt
Trường hợp phía trước có chướng ngại vật, thực hiện nháy đèn pha trước nếu muốn cảnh báo xe đi ngược chiều hoặc nhấn đèn phanh, đưa tay trái rộng ra và hướng xuống dưới nếu muốn cảnh báo xe phía sau
Xin đường
- Nháy đèn tín hiệu bên trái 4-6 lần; nháy đèn phía trước để xe phía trước nhường đường nếu muốn xin đường
- Nếu xe phía trước chạy chậm lại nghĩa là đang nhường đường; còn nếu nháy đèn lại nghĩa là không tiện để bạn vượt qua.
Báo hiệu cần giúp đỡ
Trường hợp chính xe của bạn gặp sự cố, bạn cần được giúp đỡ từ xe khác, hãy đan chéo tay lại thành hình chữ “T” để báo hiệu cho các lái xe khác biết.
Báo hiệu đèn xe bị hỏng/ trục trặc
Nếu phát hiện đèn xe khác bị hỏng hoặc đang cháy, thậm chí tín hiệu đèn vẫn đang bật vô thức, hãy thao tác xòe và nắm tay lại sao cho ngón cái và các ngón khác chụm vào nhau như hình hoa nở, lái xe của xe đó sẽ nhận ra và lập tức khắc phục tình trạng đèn của họ.
Báo hiệu lái xe vào lề đường khi gặp sự cố
Trường hợp phát hiện xe đi kế xảy ra sự cố như thùng hàng không đóng kín hay 1 bộ phận nào đó bị lỏng, hãy chỉ tay vào chỗ gặp sự cố đó rồi dùng ngón cái hướng xuống dưới để lái xe kia biết và lái xe vào lề đường.
Khi phát hiện xa khác gặp sự cố, hãy chỉ tay vào chỗ đó rồi dùng ngón cái hướng xuống dưới
Báo hiệu “Tôi hiểu”
Sau khi nhận được phản hồi từ xe đối diện, phép lịch sự tối thiểu mà bạn phải có là thông báo “tôi hiểu” và thể hiện sự cảm ơn. Hãy nắm bàn tay lại và dựng đứng ngón cái lên như biểu tượng “number one” hoặc làm dấu hiệu “OK” để lái xe kia biết bạn đã nhận được cảnh báo từ họ. Lưu ý: đừng quên cảnh báo ngược như chia sẻ ở mục trên cùng nhé!
Báo hiệu sự xin lỗi
Trường hợp bạn lỡ làm văng nước vào kính xe khác, hoặc cắt/ chiếm đường xe khác khi chưa được sự đồng ý của họ thì tốt nhất nên thể hiện sự xin lỗi bằng cách dùng 2 ngón tay trỏ và giữa tạo thành hình chữ “V” với lòng bàn tay hướng ra ngoài.
Lưu ý khi giao tiếp bằng tay
Để đảm bảo an toàn và có hiệu quả, lái xe nên lưu ý một số kinh nghiệm hỏi thông qua giao tiếp bằng tay
- Hỏi trên đoạn đường thẳng, xe mình muốn hỏi không phải xử lý những tình huống khác trên đường
- Tốc độ giữa 2 xe đang giao tiếp không quá nhanh, có đủ thời gian để lái xe ngược chiều nhận biết và phản hồi lại mình
- Chỉ nên hỏi những xe có kính chắn gió thẳng để đảm bảo nhìn thấy rõ lái xe của xe ngược chiều, không nên hỏi những xe bị phản chiếu ánh sáng vì khi đó bạn sẽ không thể nhìn thấy tài xế; cũng không nên hỏi những xe có nguồn sáng phía sau hay kính nhìn xuyên thấu vì dù họ có trả lời bạn hay không bạn cũng không nhìn thấy.
- Không nên hỏi những xe nhỏ, xe chạy đường ngắn, những xe có khả năng là xe nhà của "…" hay xe đóng “hụi chết” mua đường hàng tháng như xe tải ben, xe khách có thương hiệu,…
- Nên thực hiện hỏi nhiều xe để lấy được nhiều thông tin đồng thời kiểm tra độ tin cậy của thông tin. Trường hợp xe ngược chiều không trả lời có thể do họ không kịp trả lời vì đang bận nghe điện thoại, bận xử lý tình huống của họ hoặc mới từ đường nhánh, từ nhà chạy ra nên không biết thông tin để trả lời.
- Vào ban đêm, thông thường chỉ có một số tín hiệu giao tiếp đã nêu như trên, lái xe hầu như không hỏi được hoặc rất ít người hỏi vì điều kiện chiếu sáng hạn chế hoặc khi nháy đèn hỏi lại tưởng “đấu pha”.